Home
Observatie- en uitzichtpunten
Recreatie mogelijkheden
Bellevue
Fauna
Flora
Bijzondere waarnemingen
Paddenstoelen
Ligging en geografie
Links
Contact
Fochtelooerveen
Datum laatste wijziging: 15 maart 2015
Algemeen Fochtelooerveen
Herinrichting Kleine Veen
Compagnonsveld
Dutch Crane Resort ALGEMEEN
Dutch Crane Resort DEELGEBIED STALLAAN
Dutch Crane Resort DEELGEBIED KOLONIEVAART
Dutch Crane Resort ESMEERGEBIED
Dutch Crane Resort NORGER PETGATEN
Natuurrampen Fochtelooerveen
O of OO
Spelregels
Waterpeil
Andere_werkzaamheden
Muggen
Natuurrampen Fochtelooerveen
13 maart 2015
En wéér brand in het Fochtelooërveen …
Vrijdag de 13e, niets aan de hand toch? Een brand kon er helaas niet omheen! Opnieuw kwamen vele brandweerkorpsen/wagens wederom richting het Fochtelooërveen.
Helaas geen nieuw terrein meer voor ze. In enkele uren brandde tot ongeveer 100 hectare af. Het Pijpenstrootje (grassoort) is kurkdroog, maar staat in het inmiddels vernatte deel.
Brand Fochtelooerveen_maart 2015 Brand Fochtelooerveen_maart 2015
Misschien is dat toch een redding geweest voor een deel, evenals het fietspad en de weg (scheidingen). Precies aan één kant van de Bonghaar (het fietspad, een oude ijsrug) is de brand begonnen richting de doorgaande weg. Het vuur ging snel over de grassen en de kaden met af en toe een uitschieter van gestapelde takkenbulten die extra vlammen lieten zien.
Er waren meerdere brandhaarden, vier zover nu duidelijk, wat duidt op brandstichting. Met behulp van een helikopter werd het vuur in de gaten gehouden. Vanuit de lucht is in dit geval nodig omdat het terrein grotendeels niet toegankelijk is vanwege het zeer natte hoogveendeel.
Brand Fochtelooerveen_maart 2015 Brand Fochtelooerveen_maart 2015
Brand Fochtelooerveen_maart 2015 De medewerkers van de brandweer zorgden ervoor dat er zogenaamde stoplijnen kwamen waarbuiten de brand niet mocht komen en de rest spijtig genoeg af moest branden.
Uiteraard gaat er flora en fauna verloren, maar de broedtijd is nog net niet aangebroken en hierdoor is de schade enigszins beperkt gebleven in de vogelwereld.
Het onderzoek naar de reptielen vindt nu plaats.

Later zal na onderzoek blijken hoeveel schade er aan de kaden, de flora en de fauna is ontstaan en of er daadwerkelijk opzet in het spel was.
Opnieuw een waardevol deel voor nu verloren gegaan van “ons” unieke hoogveengebied! Herstel zal er weer zijn, maar toch … zo onnodig en wreed mocht het inderdaad duiden op opzet.
Brand Fochtelooerveen_maart 2015 Brand Fochtelooerveen_maart 2015_Vuurzwepen
Brand Fochtelooerveen_maart 2015 Brand Fochtelooerveen_maart 2015_Bonghaar



De hevige brand begin 2011 alsook de oudere branden staan hier vermeld.
Naast de branden heeft ook de droogte van de laatste jaren aandacht nodig. Voor een hoogveengebied is neerslag toch het belangrijkste, met name voor de Veenmossen.
Maandenlang geen regen valt in mijn ogen dan ook bij natuurrampen ..

De informatie over de droogte heeft een plaats onder de brand(en) gekregen op de pagina en daarvoor zult U moeten zakken (scrollen).
Ook een stukje geschiedenis over veenbranden in 1687 kunt U op deze pagina vinden.
Met een enorme droogte is duidelijk geworden dat het gevaar voor brand ook enorm toeneemt. Eenmaal brandend verspreid het vuur zich in een razend tempo door het droge terrein!
Helaas worden branden vaak veroorzaakt door onachtzaamheid of moedwilligheid ...


BRANDEN in het Fochtelooërveen

Hoe ouder het "nieuws" met betrekking tot de brand, hoe lager op de pagina.
Over de Kraanvogels en de natuurramp:
De Kraanvogels hadden net voor de brand al te kampen met problemen door de droogte. De nest- en slaapplaatsen zijn hierdoor toegankelijk geworden voor predatoren. De vader van het eerste Kraanvogeljong, in 2001, is gepredeerd gevonden, een week voor de brand. Twee nesten zijn door de droogte verloren gegaan, het derde nest is met de drukte van de brandbestrijding ook verloren gegaan.
Drie paartjes Kraanvogels zijn verdwenen ... 
Begin mei 2011
Inmiddels zijn er verschillende paartjes nog (of weer) aanwezig in het gebied. De vijf onvolwassen exemplaren zijn na de brand niet meer gezien.

Up-date augustus 2011; er is toch nog een paartje geweest dat opnieuw een poging deed om jongen ter wereld te brengen. Eind juli hadden de jongen tevoorschijn moeten komen, maar begin augustus bleek dat het nest verlaten was en er kapotte onbevruchte eieren lagen. 2011 Is helaas, na zoveel jaren, zonder Kraanvogeljongen gebleven.


Eind april 2012, een jaar na de brand
Een jaar na de brand, eind april 2012, hebben veel vogels en insecten de weg weer gevonden naar het bewuste deel, de reptielen zijn amper aanwezig en zullen zeker ook hun plekje weer vinden.
De bomen hebben gedeeltelijk blad, andere bomen blijven bladloos.
De grassen overheersen, met name het Pijpenstro wat eigenlijk niet gewenst is.
Inmiddels is er een damwand die verwoest was hersteld om het noodzakelijke water vast te kunnen houden. Hierdoor zal het Pijpenstrootje verdrinken en komt het weer ten goede aan hoogveen met z´n bijzonder flora en fauna.
Er zal tijd, heel veel tijd overheen gaan voordat het weer zo ver is ...
Twee weken na de brand Een jaar na de brand
Links twee weken na de brand, rechts een jaar na de brand. Gras, gras en gras ...
Twee weken na de brand Een jaar na de brand
Twee weken na de brand en een jaar na de brand. De heidepollen doen hard hun best, het komt uiteindelijk goed, maar daar zullen jaren overheen gaan ondanks dat alles er niet verbrand meer uitziet.


08 augustus 2011
Zwartgeblakerd met groene ondergrond Brandschade en nieuw groen Dik drie maanden geleden was alles zwart
Deze beelden zijn drie en een halve maand na de enorme brand gemaakt!
Werkelijk ongelooflijk om te zien ..
Vruchtbare grond Zwarte ondergrond met jonge Struikheide

Maar behalve het zien van zoveel groen en bloeiende Struikheide, maken de volgende twee foto's alles duidelijk. Een kleine drie maanden verschil tussen de opnamen die op dezelfde plaats genomen zijn!
Net voor het zwart geblakerde stuk is gekleurd door de Struikheide en het deel waar de brand woedde staat vol met grassen. 
Scheidingslijn Dezelfde scheidingslijn


Kleurenpalet
De derde week van mei en de hoognodige spatten water zorgen voor meer kleur. Het gaat nu snel groener worden. Het zwart, de bruine bladeren waar het vuur snel langs geweest is en de groene boomtoppen, een vreemd gezicht.
Het groeiende Pijpenstro op de bodem geeft het geheel binnenkort een fris gezicht. 

De planten herrijzen, de aslaag
is voor veel planten een goede voedingsbodem. 

  Groei in het roet
Maar ook de vogels en insecten zijn inmiddels opnieuw veelvuldig aanwezig.
De reptielen zoeken (opnieuw) een plekje in het gebied. Het aantal verloren gegane reptielen is lastig te geven, maar de monitoorders in dat gebied schatten enkele honderden. Delen zijn bebost, delen waren ongeschikt en met de regelmatige tellingen is er een redelijk beeld te geven van het voormalige leven aldaar.


10 mei 2011
Twee weken na de brand!
De eerste spatjes sinds lange, lange tijd vielen gisteren. Vannacht ietsje meer. Na de droogte en de brand uit nieuwsgierigheid gaan kijken of het groen begon te worden. Het is bekend dat na een brand en de regen het groen enorm snel herrijst ... helemaal mee eens. Ziet U zelf:
Zwart_wit Groen op de zwarte pollen
Het groeien gaat enorm snel, deze week zullen er enkele buien gaan vallen en ook daarna zal het spectaculair zijn zo snel alles gaat groeien!
Het hoogveenherstel kan eigenlijk pas beginnen zodra er damwanden vernieuwd kunnen worden. Het verloren gegane deel ligt hoger en het water zal nu dus snel verdwijnen naar naastgelegen lager liggend terrein. 
Vreemde kleuren Vers groen na twee weken!

02 mei 2011
De troosteloze aanblik een week na de brand. 
Brandschade Fochtelooërveen
Maar, het zonnetje scheen volop, er waren nog groene blaadjes zichtbaar en er vlogen erg veel vogels rond. Kneutjes, Grauwe kiekendief en Roodborsttapuiten zijn er enkele van.
Zodra de eerste regenbuien over het gebied gegaan zijn, zal het groen razendsnel opkomen.
Door de brand zijn enkele damwanden verloren gegaan. Om het gebied te herstellen zullen er eerst nieuwe damwanden geplaatst moeten worden. Doordat het gebied hoger ligt ten opzichte van het omliggende deel, zal het water de makkelijkste weg kiezen en dus de lagere omgeving opzoeken. Het zal een enorme investering zijn in een stuk wat klaar was voor onder andere de Kraanvogels.
Voornamelijk voor de nesten van de broedvogels, reptielen en insecten is de schade enorm.
Brandschade Fochtelooërveen Brandschade Fochtelooërveen
Brandschade Fochtelooërveen Brandschade Fochtelooërveen

UITGEBREID VERSLAG BRAND 25 tot en met 27 april 2011 waarbij ongeveer 100 hectare verloren ging!

Ter zijner tijd zal het uitgebreide verslag hieronder verdwijnen en daarvoor in de plaats zal ik een korte samenvatting maken.
11.30 uur
Tweede Paasdag, vandaag 25 april 2011, is 's morgens een brand uitgebroken in het Fochtelooërveen. Even voor 07.30 uur werd het ontdekt.
Aan de Drentse kant, nabij Bovensmilde, staat een gebied van naar schatting 5 hectare in brand. Door de enorme droogte is meteen groot materieel ingezet door de brandweer. Mede met behulp van boeren en loonbedrijven die aanwezig kunnen zijn met giertanks, proberen ze de brand onder controle te krijgen.
De tracoren kunnen op plaatsen komen waar brandweerwagens moeite mee hebben.
Op kleinere schaal wordt met behulp van vuurzwepen, stokken met metalen strips aan het einde, de kleine brandjes en vonken uitgeslagen.
12.15 uur
De brand is rond het middaguur nog niet onder controle en heeft zich uitgebreid tot in het bos vlakbij Veenhuizen. De wisselende windrichting bemoeilijkt het blussen.
Inmiddels heeft de brandweer defensie verzocht om helikopters. Deze kunnen waarschijnlijk begin van de middag ingezet worden. Zij zullen grote hoeveelheden water op het vuur kunnen deponeren.
Er zijn enorm veel brandweerkorpsen aanwezig uit Drenthe en Friesland.
Foto's ontbreken omdat ik de noodzaak van ramptoerisme niet zie.
13.15 uur
Inmiddels wordt gesproken over tientallen hectares die verloren zijn gegaan of waar de brand nog woedt.
Er is besloten om twee blushelikopters van defensie in te zetten.
14.45 uur
Inmiddels zijn de defensie helikopters de brandweer en boeren helpen met het bestrijden van de enorme natuurbrand. De brandweer hoopt dat tegen de avond de brand onder controle is nu ook de helikopters ter plaatse zijn.
Rampzalig zoveel er nu verloren zal gaan. Middenin het broedseizoen van onder andere de Paapjes, Roodborsttapuiten, Blauwborstjes en de Kraanvogels die hier sinds 2001 broeden. De Kraanvogels hebben momenteel nesten. De brand zal de nesten niet direct vernietigen, maar alle drukte om en in het veen zal het zeker geen goed doen. Kraanvogels zijn vogels die juist erg veel rust nodig hebben. Later zal moeten uitwijzen of de gevolgen waarneembaar zijn.
Bijkomend probleem met de brand is het dammenstelsel wat ervoor zorgt dat de kwetsbare Veenmossen nat blijven. Mocht blijken dat de dammen averij hebben opgelopen, dan zal dit directe gevolgen hebben voor het hoogveengebied. Loopt het water weg door de beschadigde dammen, dan verdwijnt daarmee ook het Veenmos wat nodig is voor het unieke hoogveen.
Er wordt nu gesproken over 50 tot misschien wel 100 hectare wat verloren gaat, een natuurramp, daar kunnen we over spreken met de unieke flora en fauna die behoren tot het Fochtelooërveen!
17.15 uur
Twee Cougar helikopters hebben een bucket, mand, onder de helikopter waarmee ze 2500 liter water wat ze elders oppikken in één keer droppen op de vlammenzee. Het vuur leek onder controle, maar nadat de wind van richting veranderde laaide het weer.
22.00 uur
De Cougar helikopters hebben af en aan gevlogen en goed werk gedaan om nog erger te voorkomen, uiteraard samen met brandweer en boeren.
Om 20.30 uur kwam de melding van de brandweer dat het onder controle is, maar ze gaven nog niet het sein "brand meester". De helikopters kunnen vliegen totdat het te donker wordt om water op te pikken. Rond 21.00 uur konden ze nog de hete plek, die er nog is, afkoelen.
De brandweer zal vermoedelijk de hele nacht na moeten blussen.
De nesten van de Kraanvogels zullen verlaten zijn en in het tiende broedjaar in Nederland van de Kraanvogels zullen we misschien niet gezegend worden met jongen.
Het gevaar voor brand zal nog een tijd aanhouden omdat de droogte nog lange tijd aan zal houden.

26 april 2011
Om 06.00 bij het aanbreken van de dag is het sein brand meester gegeven. ´s Nachts is er extra toezicht geweest om eventueel oplaaiende brandhaarden snel te kunnen traceren. In de nacht is er niet geblust. In de morgen is een helikopter van de KLPD met infrarood apparatuur boven het gebied geweest om eventuele hete plekken te traceren.
Vandaag zal het nablussen gebeuren, vermoedelijk de hele dag.

27 april 2011
Iedereen probeert de draad weer op te pakken en neemt de schade op. Dat een brand in een natuurgebied weleens goed kan zijn is bekend. Maar in deze tijd is hij verwoestend met de nesten van bijzondere vogels, maar al de andere fauna en flora. Het zal jaren duren voordat het zal herstellen. De eerste tekenen zullen verschijnen na een fikse bui.


De GESCHIEDENIS van branden in het Fochtelooërveen

Er zijn grote branden geweest, onder andere in 1992, daarbij is zelfs net als in 2011 zo'n 100 hectare verloren gegaan.
In 2006 is anderhalve hectare afgebrand en in het voorjaar van 2007 is door, zeer waarschijnlijk, een weggegooide peuk een hectare verloren gegaan!

Dit zijn de recentere branden.
Verder terug zijn er nog grotere rampen geweest, mede door de enorme droogte.
12 Mei 1687 zijn er enorme branden geweest inverschillende venen in Groningen, maar ook de Friese venen werden niet gespaard. Door de harde wind werden niet alleen vonken maar ook brandende turven de lucht in gejaagd met alle gevolgen van dien ..




 
DROOGTE in het Fochtelooërveen

Extremen in het weer komen vaker voor dan voorheen. Eén van die extremen is droogte, wat we vooral kennen van de laatste jaren. Was 2008 nog een nieuw record qua droogte, bijna gelijk aan 1976, dit is inmiddels verslagen door 2011.
Het voorjaar, de lente, wordt al gekenmerkt als droogste ooit in de geschiedenis. Naast de droogte met betrekking tot neerslag is ook de verdamping groot geweest.
Extreem droog Veenmospakket
De temperaturen in het voorjaar waren veel hoger dan normaal, met als gevolg dat de uitdroging hierdoor versnelde.
Ter vergelijking even wat foto's om een idee te geven van ongezond, veel te droog Veenmos en het groene gezonde Veenmos.

Droogte veenmos Gezond Veenmospakket
Droog Veenmos met droge Eenarige wollegraspol Eenarig wollegras met natte voeten

Het Eenarig wollegras behoort natte voeten te hebben en niet hoog op een droge bult te staan.


De bodem tussen de Dopheide ontkomt niet aan de droogte en geeft dan ook een trieste aanblik met de enorme scheuren.
 
Droogtescheuren heideterrein

Hieronder is het standpunt voor de foto's gelijk, het gaat hierbij om de voorgrond. De één tijdens de droogte en de andere foto op een gunstiger moment. 
Hele lage waterstand Gezonde veenput

Het is inmiddels half juni 2011 en de eerste druppels zien we sinds enkele dagen, nadat het veen eerst bekogeld is met enorme hagelstenen!
Er zou vreselijk veel hemelwater moeten vallen voordat het Veenmospakket er weer gezond uit gaat zien.
De foto's hieronder zeggen genoeg.
Droog Veenmospakket Gezond Veenmospakket

Van een relatief heet en droog voorjaar, wat meer op een zomer leek, is juli 2011 de maand geworden van de herfst. Voor de vegetatie en de hoogveenmossen geweldig natuurlijk, voor de mens ...
De donkere wolken kondigden zich aan boven de ongelooflijk droge veenplassen, eindelijk regen!
Donkere wolken_einde droogte Einde droogte_juli 2011



 
HomeObservatie- en uitzichtpuntenRecreatie mogelijkhedenBellevueFaunaFloraBijzondere waarnemingenPaddenstoelenLigging en geografieLinksContact